Avrupa Çelik Birliği (EUROFER), hurdanın çevresel hedefler için stratejik bir ikincil hammadde olarak kabul edilmesi gerektiğini vurgularken, bu talep Türkiye gibi önemli hurda ithalatçılarında endişeye yol açtı.
Türkiye, Hurda İthalatında İlk Sıralarda
Türkiye, 2024 Ocak-Eylül döneminde %6.3 artışla 14.96 milyon ton hurda ithal etti. Bu ithalatın maliyeti, %8.9’luk bir artışla 6.3 milyar dolara ulaştı. Türkiye’nin çelik üretiminde kritik bir rol oynayan hurda, özellikle elektrik ark ocaklarının temel hammaddesi olarak öne çıkıyor. Ancak AB’nin ihracata sınırlama getirmesi durumunda, Türkiye’nin bu stratejik kaynağa erişiminde sıkıntılar yaşanabilir.
AB’nin Hurda İhracatındaki Rolü
AB, uzun yıllardır net hurda ihracatçısı konumunda. Blok, 2023 yılında %5 artışla toplam 17.67 milyon ton hurda ihraç etti. 2024’ün ilk 8 ayında bu miktar 11 milyon tona ulaştı. Türkiye, AB’nin en önemli hurda ticaret partnerlerinden biri olarak dikkat çekiyor. Ancak AB’nin iç piyasada karbon emisyonlarını azaltmak için hurda kullanımını artırma hedefi, ihracat hacimlerini kısıtlayabilir.
EUROFER’den Stratejik Hammadde Çağrısı
Avrupa Çelik Birliği, hurdanın çevresel ve ekonomik katkılarına dikkat çekerek Avrupa Komisyonu’na bu malzemenin stratejik bir ikincil hammadde olarak kabul edilmesi gerektiğini belirtti. EUROFER ve IndustriAll, AB’nin çevre standartlarının üçüncü ülkelerde de uygulanması için atık sevkiyatı yönetmeliğinin daha sıkı bir şekilde uygulanmasını talep etti.
Türkiye’nin Çelik Üretiminde Kritik Bağımlılık
Türkiye, çelik üretiminde hurdaya dayalı bir modele sahip. Elektrik ark ocakları, toplam üretimin %75’ini oluşturuyor ve bu da hurda ithalatına olan bağımlılığı artırıyor. AB’den ithal edilen hurdanın azalması durumunda, Türkiye’nin alternatif kaynaklara yönelmesi gerekebilir.
Hurda Ticaretinde Son Beş Yıllık Veriler
| Yıl | Türkiye’nin Hurda İthalatı (Milyon Ton) | AB’nin Hurda İhracatı (Milyon Ton) | Türkiye’nin İthalat Maliyeti (Milyar Dolar) |
|---|
| 2019 | 13.5 | 16.8 | 4.5 |
| 2020 | 14.2 | 17.2 | 5.1 |
| 2021 | 15.8 | 18.0 | 6.0 |
| 2022 | 14.1 | 17.4 | 5.8 |
| 2023 | 14.96 | 17.67 | 6.3 |
Tablo, hem Türkiye’nin ithalat bağımlılığını hem de AB’nin hurda ihracatındaki artış trendini net bir şekilde ortaya koyuyor.
AB’nin Hedefi ve Türkiye’ye Yansımaları
AB’nin karbonsuzlaşma hedefleri doğrultusunda hurda ihracatını sınırlama ihtimali, Türkiye’nin çelik sektörünü olumsuz etkileyebilir. Uzmanlar, Türkiye’nin bu duruma karşı atabileceği adımlar arasında yerli hurda kaynaklarının artırılması ve diğer ihracatçı ülkelerle ticaretin güçlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Sonuç: Çelik Sektörü Yeni Döneme Hazırlanmalı
AB’nin hurda ihracatına getireceği olası sınırlamalar, Türkiye’nin çelik üretim modelinde köklü değişikliklere yol açabilir. Sektör temsilcilerinin, bu yeni duruma hızlı bir şekilde uyum sağlamak adına stratejik planlamalarını gözden geçirmesi gerekiyor.
