Bursa (İGFA) - Pamuk, Türkiye’nin tekstil sektöründen yem üretimine kadar birçok alanda stratejik öneme sahip bir tarım ürünü. Ancak artan maliyetler, düşük alım fiyatları ve destekleme primlerindeki yetersizlik, pamuk üreticilerini zor durumda bırakıyor. CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, düzenlediği basın toplantısında çiftçilerin üretimden kaçışının hem ekonomiye hem de tarımsal sürdürülebilirliğe büyük zararlar vereceğini belirtti.
Pamuk üreticilerinin kilogram başına destekleme priminin 160 kuruştan 5 liraya çıkarılması gerektiğini söyleyen Sarıbal, serbest piyasanın çiftçileri zarar ettirdiğini vurguladı.
Artan Girdi Maliyetleri Üretimi Durduruyor
Son yıllarda pamuk üreticilerinin karşı karşıya kaldığı zorlukları dile getiren Sarıbal, şunları kaydetti:
- Girdi maliyetlerindeki artış: Gübre, mazot, tohum ve ilaç gibi tarım girdilerindeki yükseliş, üretici maliyetlerini %50’den fazla artırdı.
- Düşük alım fiyatları: Bir kilogram pamuğun maliyeti 28-32 TL arasında değişirken, serbest piyasa fiyatları 22 TL seviyesinde kalıyor.
Bu durum, üreticilerin finansal kayıplarını artırıyor ve pamuk ekim alanlarında büyük bir düşüşe neden oluyor.
Pamuk Üretimindeki Düşüşün Ekonomik Zararları
Pamuk üretimindeki azalma, yalnızca çiftçileri değil, aynı zamanda Türkiye ekonomisini de ciddi şekilde etkiliyor. Sarıbal’ın dikkat çektiği ekonomik zararlar şöyle:
- İthalata Bağımlılık: Pamuktaki yetersiz üretim, tekstil ve hazır giyim sektörünün ham madde ihtiyaçlarını karşılamak için ithalatı artırıyor.
- Artan Üretim Maliyetleri: İthal pamuk kullanımı, döviz kurundaki dalgalanmalara bağlı olarak sektörde maliyet baskısını artırıyor.
- İstihdam Kaybı: Pamuk üretimindeki daralma, tarım ve tekstil sektörlerinde çalışan binlerce kişinin iş kaybına uğramasına yol açabilir.
- Bölgesel Ekonomik Daralma: Pamuk tarımıyla geçimini sağlayan Güneydoğu Anadolu ve Ege Bölgesi gibi bölgelerde ekonomik canlılık azalıyor.
TMO Müdahalesi Şart
Pamuk fiyatlarının yeniden düzenlenmesi gerektiğini vurgulayan Sarıbal, TMO’nun müdahale alımları yapmasının önemine dikkat çekti. Daha önce kuru incir ve üzümde yapılan müdahale alımlarının çiftçilere güven verdiğini hatırlatan Sarıbal, bu yöntemle pamuk üretiminde sürdürülebilirliğin sağlanabileceğini belirtti.
Çözüm Önerileri
Pamuk üretiminin canlandırılması için öneriler:
- Destekleme Primlerinin Artırılması: Üreticilere kilogram başına destekleme primlerinin 5 TL’ye çıkarılması gerekiyor.
- Maliyetlerin Düşürülmesi: Gübre, mazot ve enerji gibi girdilerde sübvansiyon sağlanmalı.
- Kooperatif Birliklerinin Güçlendirilmesi: TARİŞ, Çukobirlik ve Antbirlik gibi birlikler finansal olarak desteklenmeli.
- Uzun Vadeli Tarım Politikaları: Tarımsal desteklerin uzun vadeli planlarla artırılması gerekiyor.
Pamuk Üretim Verileri: 2019-2023
Yıl | Üretim Miktarı (Ton) | Ekim Alanı (Hektar) | İthalat Miktarı (Ton) |
---|
2019 | 2.100.000 | 400.000 | 1.100.000 |
2020 | 1.900.000 | 360.000 | 1.400.000 |
2021 | 1.600.000 | 300.000 | 1.800.000 |
2022 | 1.300.000 | 270.000 | 2.200.000 |
2023 | 1.100.000 | 240.000 | 2.500.000 |
Tablodaki veriler, pamuk üretimindeki düşüşün ithalat bağımlılığını artırdığını ve yerli üretimin sürdürülebilirliği için acil önlemler alınması gerektiğini gösteriyor.
Pamuk, yalnızca tarımsal bir ürün değil, aynı zamanda Türkiye ekonomisinin temel taşlarından biridir. Çiftçilerin üretimden uzaklaşması, hem kırsal kalkınmayı hem de ülke ekonomisini tehdit ediyor. Sürdürülebilir tarım politikaları ve müdahale alımlarıyla bu sorunların önüne geçmek mümkün. Ancak, çiftçilerin acil destek alması ve alım fiyatlarının yeniden düzenlenmesi gerekiyor.