Türkiye Otomobilinin Geçmişten Geleceğe Ayrıntılı Şiarı ( TOGG AŞ )
Yazıya başlamadan bilmeyenler için "Şiar" kelimesinin karşılığını belirtmekte fayda gördüm. Şiar kelime anlamı; tutulacak yol, ilke, ülkü anlamına gelmektedir...
Türkiye TOGG ile 94 yıllık hayalini gerçekleştirdi ve bu serüveni dilimiz döndüğünce kaleme alıp sizlerle paylaşmak istiyorum.
Türkiye ilk otomobil hayalini 1929 yılında SANAYİ DEVRİMİ ile gerçekleşti. Atatürk'ün yabancı sermaye daveti sonrası AMERİKA MENŞEİ'li FORD Türkiye' ye gelmiş Kamyon, Kamyonet, Otomobil üretimi için tesis çalışmalarına başlamış lakin 1930 tarihin de gerçekleşen BÜYÜK BUHRAN sonucu tesis açılışı yapılamadan kapandı... Böylelikle Atatürk en büyük hayali olan Türkiye'nin Otomobil Sanayi'n de ilerlemesi hayatta iken gerçekleştiremedi.
Türkiye bu hayalini taze tutarak 20 yıl aradan sonra İNGİLİZ MENŞEİ'li asıl adı NOBEL 200 olan Türkiye de ilk seri üretim yapılan "ANADOL" markasıyla yerini aldı. ANADOL'un özelliği ise TALAŞ ve SAMAN dan kaporta yapılmasıydı. Türkiye de tahminlerin üzerinde satış yapan firma daha sonra kendi isteğiyle Türkiye'den ayrıldı. NOBEL 200 böylelikle Türkiye serüvenini bitirdi. Global de Türkler araba yapamaz algısı hızla yayılmaya başlamış bu algının Türkiye'ye ulaşması da çok sürmedi ve zamanın Cumhurbaşkanı olan CEMAL GÜRSEL bu algıyı yıkmak için %100 YERLI ve MİLLİ OTOMOBİL HAMLESİ başlattı.
29 Ekim 1961 dönemin Cumhurbaşkanı Ulaştırma Bakanlığı bünyesinde ki mühendisleri davet ederek görev verdi. Bütçenin tamamı Cumhurbaşkanlığı tarafından karşılanan otomobil hamlesi 4 ay kadar kısa zamanda tamamlanmasının emri üzerine mühendisler gece ve gündüz ayırt etmeksizin çalışma başlattı. Bu mühendislerin içinde hepimizin tanıdığı NECMETTİN ERBAKAN'da vardı ve tüm sorumluluk onun üzerindeydi...
Türkler otomobil yapamaz algısı öyle yayılmıştı ki bu algı Türkiye'de de vücut bulmuş, kimse bu hayalin gerçekleşeceğine dair inancı olmadığı gibi ciddiye almamıştı...
Tüm bunlara rağmen hayal gerçekleşmiş, Devrin ilk YERLİ OTOMOBİL'i DEVRİM adında çıkmıştı.
DEVRİM, 1 Milyon 400 Bin TL ödenek ile istenildiği gibi 4 ay da 129 gün de herşeyi ile hazır hale geldi...
Devrin otomobili DEVRİM, 20 Mühendis ile emredilen bir görev değil, Yaşam amacı, Haysiyet, Şeref ve Onur meselesi olarak görüldü.
Devrim OTOMOBİL'i ise tanıtım amaçlı Gösteri bölgesinde BENZİN KOYULMASI UNUTULMASI sebebiyle, Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in son sözü olan, "-GARP KAFASIYLA ARABA YAPTIK, ŞARK KAFASIYLA BENZİN KOYMAYI UNUTTUK." sözü ile tarih sayfasında yerini aldı.
Akabinde bu algının yarattığı morel bozukluğu ve başarısız gösterinin verdiği durumdan dolayı, tekrarına bile gerek duyulmadan proje çöpe atıldı.
Devrim'den sonra Yerli otomobil girişimlerine ÖN YARGI oluşması sebebiyle yabancı firmaların iştahı arttı.
1960'ın ortalarına doğru Türk Otomobil Endüstrisi ( TOE ) ile VOLVO ortak araç üretimi için işbirliği anlaşmasına gitti. Lakin anlaşma VOLVO'nun Türkiye'nin başarısız girişimlerini de bahane ederek küçük görmesi sebebiyle anlaşma sağlanamadı... Türkiye bu sefer de 1968 de TRİUMPH firmasıyla "ZAFER" adında bir marka ile çalışma başlattı. Lakin bu çalışmada TRİUMPH firmasına dışardan gelen baskılar nedeniyle girişim üretime geçiş yapmadan sonlandı...
Türkiye artık dünya da HASTA ADAM olarak tanınarak adeta ZAVALLI konuma indirildi. Yapılan her girişimde engeller çıkarılarak Türkiye'nin OTOMOBIL Hamlesi hem iç hem dış etkenler tarafından gerçekleşmesi imkansız hale getirildi.
TÜRKİYE HAYALİNDEN HİÇ VAZGEÇMEDİ
Tüm algı ve engellere rağmen hayalinden vazgeçmeye niyeti olmayan Türkiye, 1969 da kurulan OYAK ile tekrar hayalini gerçekleştirme yolunda kolları sıvadı... OYAK, Fransız menşei RENAULT ile ortaklık kurarak 1971 de RENAULT 12 modeli ile kendini ispatlayan Türkiye, ANADOL'un ÇAĞDAŞ Modeli MOTOR ve TASARIMI dahil tamamı yerli otomobili ile tasarım ödüllerine layık görüldü. Üretimi 1984 yılında şahsımın bilmediği bir sebeble durdurularak proje bitti. 1984'den 2001'e kadar hiçbir girişim gerçekleşmedi
2001 yılında İMZA markası ile tekrar gündeme gelen YERLİ OTOMOBİL HAYALİ, sadece 3D tasarımdan öte gidemedi. İMZA markası hayat bulmaması için çeşitli kampanyalar başlatıldı. Hayalin sahibi zamanın AKP Siirt Milletvekili olarak sahneye çıkmış daha sonra SİİRT MİLLETVEKİLİ iken Milletvekilliği düşürülmesi şartıyla Recep Tayyip Erdoğan hapis cezası sonlanıp, siyaset yapmasının önü açılacaktı. Şartlar gerçekleşerek, İMZA MARKASI da doğmadan sonlandı.
Erdoğan ilerleyen dönemler de bu hayali için beklemede kaldı...
2008 de Erdoğan ilk Yerli otomobil cümlesiyle tekrar bu hayali canlandırdı... Bu süreç sonrası çeşitli sulandırmalar ile süreç devam etti. İlk hamle içten yanmalı motorlu yerli otomobil için girişim olsada girişimciler de gereken ciddiyeti göremeyen ERDOĞAN, içten yanmalı motor projesini çöpe attı.
Yıllar 2011'i gösterdiğin de YERLİ OTOMOBİL İÇİN BABAYİĞİT'ler arıyorum sloganı ile işaret fişeği oldu. Aradan geçen zaman ile TOBB liderliğinde yatırımcılar ( BABAYİĞİT'LER) buluşarak 25 Haziran 2018 de TOGG ( Türkiye Otomobil Girişimciler Grubu ) kuruldu ve Şirketin yönetimine MEHMET GÜRCAN KARAKAŞ Üst Düzey Yönetici ( CEO) olarak atanarak YERLİ OTOMOBİL Hayalinin temeli atıldı.
Çalışmalar GEBZE'deki BİLİŞİM VADİSİ'ne taşınarak start aldı. Burada ki toplanan mühendisler geleceğin enerji sorunu nedeniyle ilk olarak içten yanmalı motor olan AKARYAKITLI OTOMOBİL düşüncesini silerek, DOĞUŞTAN ELEKTRİKLİ OTOMOBİL olarak devam edilmesi yönünde ki karar sonrası, ülke içinde tasarım yarışmaları ile OTOMOBİL'in tasarımını belirleme yoluna girildi. Çeşitli tasarımlar göz doldururken, kimisi beğenilmedi kimisi de beğenilerek tasarım sahibi ile görüşmeler sağlandı. Lakin burada ise, beğenilen tasarımlar YERLİ MİLLİ duygusundan uzak hareket ederek çeşitli istekler ve astronomik fiyatlar ile satış yapılmak istenilince burada ki tasarımların hiç biri kabul edilmeyerek yerine İtalyan Tasarım Firması olup sadece otomobil tasarımı yapan PİNİNFARİNA firmasının daha önce ortaya koyduğu ama hiç bir firma tarafından kabul görmeyen tasarımı Türkiye tasarımını tüm hakları ile ucuz bir maliyetle satın alarak üstünde değişiklik yaparak YERLİ OTOMOBİL'in tasarımını aldı.
Daha önce YERLİ OTOMOBİL girişimlerinde yaşanan sulandırma propagandası tekrar hortlayarak, projenin morel bozukluğuna uğratılması istenilse de, firma OTOMOBİL TAMAMI İTALYAN değil sadece TASARIM italyan diyerek son noktayı koyarak yoluna devam edildi.
Motor çeşitli ve tasarımı tamamlanan otomobil, Gebze de bulunan bilişim vadisine bağlı ATÖLYELER de prototipi yapılmaya başlandı. 1 yıl da bir kaç çeşit model ile protiplerin tamamlanması üzerine BEĞENİYE sunulan protipler tam not alarak, en son olarak seri üretim için fabrikanın yeri aranmaya başlandı.
Gebze ve Kocaeli'nde uygun yer aransa da konum olarak musait olmadığından bu sürec'i Bursa'ya taşıdılar ve GEMLİK en uygun yer olarak kabul gördükten sonra FABRİKA İNŞAASI için start verildi.
18 Temmuz 2020 tarihinde Cumhurbaşkanı katılımı ile büyük çoşkuyla TOGG fabrikasının temel atma töreni yapıldı.
TOGG Fabrikası Gövde, Boyahane, Montaj, Batarya Stok Deposu, Arıtma, AVM, Test Pisti, Park stok alanı ve son İSKELE olarak projelendirilmiş olup, İskele projesi halen daha yapılmamış ve bu projeye ek Batarya fabrikası da eklenerek konumunu aldı...
TOGG tamamı Türk girişimci olarak hayata geçtiği için Yerli ve Milli olarak adlandırıldı.
İlerleyen süreçte %100 Yerli olarak gelişimine devam eden Togg, bugün %55 yerlilik oranına sahip iken, BOSCH'a yaptırdığı batarya'nın YERLİ OLMASI Çalışması ise yerlilik oranı %75'e çıkarıldı... Sonra ki modellerin tasarımı da kendine ait olması beklenen TOGG'un yerlilik oranını hızla büyütmesi bekleniyor...
Togg aracının daha önce belirttiğimiz gibi tamamı yerli yatırımcı olması sebebiyle OTOMOBİL'in Anadolu'ya has renkleri ile önümüze çıktı. Bunları hatırlatmak gerekirse, ANADOLU, OLTU, KULA, GEMLİK, KAPADOKYA ve PAMUKKALE isimleriyle 6 ana renk ile üretilmekte.
Yerli otomobil'in teknik özellikleri ise; Lityum iyon pillerden gücünü alarak ortalama 300 km ile 500 km paketi ile iki farklı paketle önümüze gelmekte. Aracın pilleri 30 dakika da %80 doluluk oranına ulaşmakta maksimum 45 dakika ile tamamlanmakta. Aracın bir önemli özelliği ise, REJENERATİF FREN sistemi, yüksek hızdan yavaşlama yapıldığında sistem dinamo görevi görerek aracın pillerime extradan şarj vererek %20 daha uzun yolculuğa olanak sağlıyor.
Arkadan itişli 4x2 modelinde 200 HP güç, 4x4 modelinde 400 HP güç motoru ile 2 farklı seçenek mevcut.
Aracın son önemli özelliği ise; 4G/5G internet bağlantısı ile aktif olduğu, güncellemelerin ise fabrikadan doğrudan otomotiv olarak alındığı belirtildi. Buna göre olası yardım gerektirecek konularda veya arıza durumunda uzaktan yardım ile müdahale edilebileceği açıklandı. Araçta bulunan yazılımın yerli olması da dışardan müdahalelere karşı avantaj sağlamakta. Araç doğuştan 3.nci seviye otonom sürüş özelliği de mevcut.
Türkiye Otomobilinin Geçmişten Geleceğe uzanan serüveni böyle. Togg ile geçmişte Türkler araba üretemez algısı da Türkiye Cumhuriyeti'nin mevcut Başkanı RECEP TAYYİP ERDOĞAN ile yıkılmış oldu. Bundan sonra ki süreçin geliştirilerek yoluna devam etmesi arzusuyla sağlıkla kalın, sağlıcakla kalın.
Zübeyir Bayrakdar